Bel Fıtığında Lazer Nükleoplasti Hakkında Bilinmesi Gerekenler

1. Giriş

Bel fıtığı, beldeki omur adlı kemiklerin arasında bulunan diskin nucleus pulposus adlı kısmının anulus fibrosustaki yırtık nedeniyle omurilik kanalı içine doğru yer değiştirmesi nedeniyle bir takım şikayetlere neden olan bir hastalıktır. Lazer nükleoplasti, disk adlı yapının iç basıncını azaltarak sinirlere olan baskıyı hafifletmeyi amaçlayan, görüntüleme eşliğinde uygulanan minimal invaziv bir tedavi yöntemidir.

2. Lazer Nükleoplasti Nedir?

Lazer nükleoplasti, ciltten iğne ile girilerek yapılan bir tekniktir ve lokal anestezi altında, röntgen veya bilgisayarlı tomografi eşliğinde yapılır. Hedeflenen mesafedeki diske yerleştirilen özel bir uç aracılığıyla, lazer enerjisi verilir ve oluşan ısı etkisi nucleus pulposus’ta küçülme etkisi oluşturur. Bu işlem disk içi basıncı azaltarak sinir kökü üzerindeki baskıyı hafifletir.

Kullanılan Lazer Tipleri:

• Nd:YAG (neodymium-doped yttrium aluminium garnet) lazer (1064 nm)
• Ho:YAG (holmium:yttrium-aluminium-garnet) lazer (2100 nm)

3. Endikasyonlar ve Kontrendikasyonlar

Endikasyonlar (Uygulanması uygun olan durumlar):

• Tedaviye yanıt vermeyen
• Disk protrüzyonu veya küçük seviye ekstruzyon (küçük bel fıtıkları)
• MR ile teyit edilen ve klinik bulgularla uyumlu disk hernisi
• Nörolojik defisit bulunmaması (felç olmaması)

Kontrendikasyonlar (Uygulanması uygun olmayan durumlar):

• Sekestrasyonlu veya büyük ekstruze disk hernileri (halk tabiri ile patlamış bel fıtığı)
• Spinal stenoz (omurilikte kireçlenme nedeni ile kanal daralması olması)
• Akut enfeksiyon (vücutta enfeksiyon varlığı)
• Koagülopati (kanda pıhtılaşma ile ilgili sorunlar)

4. Uygulama Tekniği

1. Hasta yüzüstü pozisyonda yatırılır.
2. Giriş yeri sterilize edilip lokal anestezi uygulanır.
3. Röntgen/BT eşliğinde diske özel iğne yerleştirilir.
4. Lazer probu iğne üzerinden diske ilerletilir.
5. Lazer enerjisi (tipik olarak 600–1000 J) fraksiyonlar halinde uygulanır.
6. İşlem sonrası hasta kısa bir süre gözlem altında tutulur.

5. Klinik Etkinlik ve Literatür Bulguları

Çeşitli çalışmalarda lazer nükleoplastinin doğru endikasyonda başarı oranının %70-90 arasında olduğu bildirilmektedir.

• Avantajları:
• Düşük komplikasyon oranı
• Kısa iyileşme süresi
• Aynı gün taburculuk
• Tekrarlanabilirlik

Örnek Çalışmalar:

• Choy et al. (1992), ilk lazer diskektomi serisinde %80’in üzerinde hasta memnuniyeti bildirmiştir.
• Yeung ve Tsou (2002), 3 yıllık takipte ağrı ve fonksiyon puanlarında anlamlı iyileşme göstermiştir.
• Wang et al. (2020), lazer nükleoplasti ile mikrodiskektomi arasında benzer uzun dönem ağrı kontrolü sağlandığını göstermiştir.

6. Komplikasyonlar

Lazer nükleoplasti genellikle güvenlidir. Ancak nadir de olsa şu komplikasyonlar görülebilir:

• Diskit (omurlar arasındaki diskte enfeksiyon, bu tarz enfeksiyonlar uzun süreli hastane yatışına neden olabilirler)
• Sinir kökü hasarı (felç olma riski9
• Isı nedeni ile sinir ve/veya damar hasarı (felç olma, kanama, pıhtı atması)

• Teknik başarısızlık

7. Lazer nükleoplastinin başarı şansını düşüren ve uygulanmasını imkansız hale getirebilecek durumlar:

• Fıtığın ekstrüde ya da sekestre olması (halk arasındaki tabi rile patlamış fıtık)
• Kireçlenmenin eşlik ettiği fıtıklar ve kanal daralması
• Tekrarlayan bel fıtıkları (ameliyat olup aynı seviyeden fıtık tekrarlaması durumunda lazer uygulanması)
• Bel kayması nedeni ile oluşan yalancı bel fıtığı (psödoherniasyon)
• Fıtığın L5-S1 mesafesinde olması (L5-S1 mesafesinde fıtık olması durumunda yanlarda bulunan leğen kemikleri diskin içine girmeyi ya da uygun açıda girmeyi çoğu zaman engelleyeceği için L5-S1 mesafesindeki fıtıklarda lazerin başarısı düşer ve çoğu zaman da uygulanması imkansız hale gelir)

Sonuç

Lazer nükleoplasti, uygun seçilmiş lomber disk hernili hastalarda etkili ve güvenli bir tedavi alternatifidir. Minimal invaziv oluşu ve kısa iyileşme süresi sayesinde hem hasta memnuniyetini artırmakta hem de sağlık sistemine maliyet açısından avantaj sağlamaktadır. Ancak hasta seçimi ve uygulama tekniği konusunda dikkatli olunmalı, ileri seviye hernilerde klasik cerrahi seçenekler göz önünde bulundurulmalıdır.